The Data Journalism Handbook 1.0
Loading

Δημοσιογραφία δεδομένων στη διαδικτυακή έκδοση της Zeit

Το πρότζεκτ για τη σύγκριση του πλούτου των νοικοκυριών που βασίζεται στο PISA (Programme for International Student Assessment), αποτελεί μια διαδραστική οπτικοποίηση που καθιστά ικανή τη σύγκριση των βιοτικών επιπέδων σε διαφορετικές χώρες. Χρησιμοποιεί δεδομένα προερχόμενα από το PISA 2009, μια αναλυτική αναφορά της OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development) για την κατάταξη-αξιολόγηση εκπαιδευτικών συστημάτων παγκοσμίως, που δημοσιεύτηκε τον Δεκέμβριο του 2010. Η αναφορά είναι βασισμένη σε ένα ερωτηματολόγιο το οποίο και ρωτά 15χρονους μαθητές για τις συνθήκες διαβίωσης τους μέσα στο σπίτι.

Η βασική ιδέα αφορούσε την ανάλυση και οπτικοποίηση των συγκεκριμένων δεδομένων για την παροχή ενός μοναδικού τρόπου σύγκρισης των βιοτικών επιπέδων σε διαφορετικές χώρες.

Figure 6. Σύγκριση του πλούτου βασισμένη στην αναφορά PISA (Zeit Online)

Αρχικά, η συντακτική μας ομάδα αποφάσισε ποια στοιχεία φαίνονταν να είναι χρήσιμα και έπρεπε να είναι οπτικοποιημένα προκειμένου να γίνουν συγκρίσιμα τα βιοτικά επίπεδα, συμπεριλαμβανομένων:

  • Πλούτου (αριθμός τηλεοράσεων, αυτοκίνητα και διαθέσιμα μπάνια στο σπίτι)

  • Οικογενειακής κατάστασης (εάν υπάρχουν παππούδες που ζουν με την οικογένεια, ποσοστό οικογενειών με ένα μόνο παιδί, ανεργία στους γονείς και επαγγελματική κατάσταση της μητέρας)

  • Πρόσβασης σε πηγές γνώσης-ενημέρωσης (Σύνδεση στο διαδίκτυο στο σπίτι, συχνότητα χρήσης ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και ποσότητα ιδιοκτησίας βιβλίων)

  • Τριών επιπλέον δεικτών σχετικά με το επίπεδο της ανάπτυξης κάθε χώρας

Με τη βοήθεια της εσωτερικής σχεδιαστικής ομάδας, τα παραπάνω στοιχεία μεταφράστηκαν σε αυτό-επεξηγηματικά εικονίδια. Δημιουργήθηκε μια κατάλληλη διεπαφή-σχεδίαση για τον επισκέπτη/χρήστη (front end) έτσι ώστε να είναι εφικτή η σύγκριση μεταξύ των διαφορετικών χωρών, παρακολουθώντας τες σαν να έπαιζαν χαρτιά.

Στη συνέχεια, επικοινωνήσαμε με ανθρώπους από το Δίκτυο Ανοικτών Δεδομένων (Open Data Network) της Γερμανίας για να βρούμε προγραμματιστές που θα μπορούσαν να βοηθήσουν με το πρότζεκτ. Η συγκεκριμένη κοινότητα που αποτελείται από ανθρώπους με υψηλό κίνητρο πρότεινε τον Gregor Aisch, έναν πολύ ταλαντούχο σχεδιαστή ειδικευμένο στην παρουσίαση πληροφοριών, για να δημιουργήσει την εφαρμογή που θα έκανε τα όνειρα μας πραγματικότητα (χωρίς τη χρήση Flash, κάτι που ήταν πολύ σημαντικό για εμάς!). Ο Gregor δημιούργησε μια διαδραστική, πολύ υψηλής ποιότητας οπτικοποίηση με ένα όμορφο στιλ με φούσκες, βασισμένο στη βιβλιοθήκη Raphaël-Javascript.

Το αποτέλεσμα της συνεργασίας μας ήταν ένα πολύ επιτυχημένο διαδραστικό εργαλείο που έφερε μεγάλη επισκεψιμότητα. Είναι εύκολο να συγκρίνεις οποιεσδήποτε δύο χώρες, κάτι που το καθιστά χρήσιμο ως ένα εργαλείο αναφοράς. Αυτό σημαίνει πως μπορούμε να το ξαναχρησιμοποιούμε στη καθημερινή μας δουλειά κατά την σύνταξη. Για παράδειγμα, εάν καλύπτουμε κάτι που σχετίζεται με τις συνθήκες διαβίωσης στην Ινδονησία, μπορούμε εύκολα και γρήγορα να ενσωματώσουμε ένα γραφικό που θα συγκρίνει τις συνθήκες διαβίωσης σε Ινδονησία και Γερμανία. Η τεχνογνωσία που μεταφέρθηκε στην ομάδα μας, υπήρξε μια σπουδαία επένδυση για μελλοντικά πρότζεκτ.

Στην διαδικτυακή έκδοση της Zeit, έχουμε βρει πως τα δικά μας πρότζεκτ δημοσιογραφίας δεδομένων μας έχουν φέρει μεγάλη επισκεψιμότητα και μας έχουν βοηθήσει να εμπλακούμε με το κοινό με νέους τρόπους. Για παράδειγμα, υπήρξε μεγάλη (δημοσιογραφική) κάλυψη σχετικά με την κατάσταση στο πυρηνικό εργοστάσιο της Φουκουσίμα μετά το τσουνάμι στην Ιαπωνία. Μετά την εκπομπή ραδιενεργού υλικού από το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας, όλοι σε απόσταση 30 χιλιομέτρων από το εργοστάσιο υποβλήθηκαν σε εκκένωση. Οι άνθρωποι μπορούσαν να διαβάσουν και να δουν αρκετά σχετικά με τις εκκενώσεις. Η διαδικτυακή έκδοση της Zeit βρήκε έναν πρωτότυπο τρόπο για να εξηγήσει τον αντίκτυπο που είχε το γεγονός στο δικό μας, Γερμανικό κοινό. Ρωτήσαμε: πόσοι άνθρωποι ζουν κοντά σε ένα πυρηνικό σταθμό ενέργειας στη Γερμανία; Πόσοι ζουν μέσα σε μια ακτίνα 30 χιλιομέτρων; Ένας χάρτης απεικονίζει πόσοι άνθρωποι θα πρέπει να υποβληθούν σε εκκένωση σε μια παρόμοια κατάσταση στη Γερμανία. Το αποτέλεσμα: παρά πολύ μεγάλη επισκεψιμότητα• στην πραγματικότητα το πρότζεκτ κοινοποιήθηκε ευρέως (went viral) στη σφαίρα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Τα πρότζεκτ δημοσιογραφίας δεδομένων μπορούν συγκριτικά εύκολα να προσαρμοστούν σε άλλες γλώσσες. Δημιουργήσαμε μια έκδοση στα Αγγλικά όσον αφορά την εγγύτητα σε σταθμούς πυρηνικής ενέργειας στις Ηνωμένες Πολιτείες, κάτι που έφερε μεγάλη επισκεψιμότητα. Οι ειδησεογραφικοί οργανισμοί επιδιώκουν να αναγνωρίζονται ως έγκυρες και αξιόπιστες πηγές μεταξύ των αναγνωστών τους. Βρήκαμε ότι τα πρότζεκτ δημοσιογραφίας δεδομένων σε συνδυασμό με το γεγονός πως επιτρέπουμε στους αναγνώστες μας να κοιτάξουν και να ξαναχρησιμοποιήσουν τα ακατέργαστα δεδομένα, μας αποφέρει έναν υψηλό βαθμό αξιοπιστίας.

Για δύο χρόνια το τμήμα R&D και ο αρχισυντάκτης της Zeit Online, Wolfgang Blau, υπερασπίζονται τη δημοσιογραφία δεδομένων ως ένας σημαντικός τρόπος για να πεις τις ιστορίες. Διαφάνεια, αξιοπιστία, και η εμπλοκή των χρηστών αποτελούν σημαντικά κομμάτια της φιλοσοφίας μας. Αυτός είναι και ο λόγος γιατί η δημοσιογραφία δεδομένων αποτελεί ένα φυσικό κομμάτι της τωρινής και μελλοντικής μας δουλειάς. Οι οπτικοποιήσεις δεδομένων μπορούν να προσδώσουν περαιτέρω αξία στη λήψη μιας ιστορίας, και είναι ένας ελκυστικός τρόπος παρουσίασης του περιεχομένου ολόκληρης της συντακτικής ομάδας.

Για παράδειγμα, στις 9 Νοεμβρίου 2011, η Deutsche Bank δεσμεύτηκε να σταματήσει τη χρηματοδότηση σε εταιρείες κατασκευής βομβών διασποράς. Αλλά σύμφωνα με μια μελέτη του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Facing Finance, η τράπεζα μετά από αυτή την υπόσχεση που έδωσε, συνέχισε να εγκρίνει δάνεια σε παραγωγούς πυρομαχικών διασποράς. Η δική μας οπτικοποίηση που βασίζονταν στα δεδομένα, έδειχνε στους αναγνώστες μας τις διάφορες ροές των χρημάτων. Τα διαφορετικά τμήματα της εταιρείας Deutsche Bank είναι ταξινομημένα στην κορυφή, με τις εταιρείες που κατηγορήθηκαν για ανάμειξη στην κατασκευή πυρομαχικών διασποράς να βρίσκονται στο κάτω μέρος. Ενδιάμεσα, τα μεμονωμένα δάνεια παρουσιάζονται κατά μήκος μιας χρονολογικής σειράς (timeline). Ένα roll over με τον κέρσορα επάνω στους κύκλους εμφανίζει τις λεπτομέρειες της κάθε συναλλαγής. Ασφαλώς η ιστορία θα μπορούσε να «βγει» και ως ένα γραμμένο άρθρο. Αλλά η οπτικοποίηση δίνει τη δυνατότητα στους αναγνώστες μας να κατανοήσουν και να εξερευνήσουν τις χρηματοοικονομικές εξαρτήσεις με έναν πιο εύληπτο τρόπο.

Figure 7. Οι βόμβες και η βιομηχανία παραγωγής τους (Zeit Online)

Για να πάρουμε άλλο παράδειγμα: η Γερμανική Ομοσπονδιακή Στατιστική Υπηρεσία (German Federal Statistic Office) έχει δημοσιεύσει ένα υπέροχο σύνολο από δεδομένα με στατιστικά στοιχεία ζωτικής σημασίας για τη Γερμανία, συμπεριλαμβανομένου μοντελοποίησης διάφορων δημογραφικών σεναρίων μέχρι το 2060. Ο τυπικός τρόπος για να απεικονίσεις κάτι τέτοιο είναι μια πληθυσμιακή πυραμίδα (population pyramid), όπως αυτή του Ομοσπονδιακού Στατιστικού Οργανισμού.

Μαζί με συναδέλφους από το τμήμα επιστημόνων, προσπαθήσαμε να δώσουμε στους αναγνώστες μας έναν καλύτερο τρόπο να εξερευνήσουν τα προβλεπόμενα δημογραφικά δεδομένα σχετικά με το μέλλον της κοινωνίας μας. Μέσω της οπτικοποίησης μας, παρουσιάσαμε ένα στατιστικά αντιπροσωπευτικό γκρουπ 40 ανθρώπων από διαφορετικά ηλικιακά γκρούπ προερχόμενα από τα έτη 1950 μέχρι το 2060. Οργανωμένοι σε οκτώ διαφορετικά γκρουπ. Κάτι που μοιάζει σαν ένα γκρουπ φωτογραφιών της Γερμανικής κοινωνίας σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Τα ίδια δεδομένα οπτικοποιημένα σε μια παραδοσιακή πληθυσμιακή πυραμίδα, δίνουν μόνο μια αφηρημένη αίσθηση της κατάστασης, αλλά από την άλλη ένα γκρουπ με παιδιά ή νεότερους ανθρώπους, ενήλικες και ηλικιωμένους σημαίνει πως οι αναγνώστες μας μπορούν να κατανοήσουν πιο εύκολα τα δεδομένα. Δεν έχεις απλά να πατήσεις το κουμπί με το play για να ξεκινήσεις ένα ταξίδι 11 δεκαετιών. Μπορείς επίσης να γίνεις και μέρος των ομαδικών φωτογραφιών, εισάγοντας την προσωπική σου ημερομηνία γέννησης και το γένος: να δεις το δημογραφικό σου ταξίδι στο πέρασμα των δεκαετιών και το προσδόκιμο ζωής.

Sascha Venohr, Zeit Online

Figure 8. Οπτικοποίηση δημογραφικών δεδομένων (Zeit Online)