The Data Journalism Handbook 1.0
Loading

The Eurozone Meltdown

Έτσι λοιπόν, έχουμε να καλύψουμε την κατάρρευση της Ευρωζώνης, κάθε κομμάτι αυτής. Τις δραματικές σκηνές καθώς οι κυβερνήσεις συγκρούονται και οι οικονομίες μιας ζωής χάνονται. Η αντίδραση των ηγετών του κόσμου, τα μέτρα λιτότητας και οι διαμαρτυρίες κατά των μέτρων λιτότητας. Κάθε μέρα στη Wall Street Journal, υπάρχουν διαγράμματα για την απώλεια θέσεων εργασίας, τη μείωση του ΑΕΠ, που βυθίζει τις παγκόσμιες αγορές. Είναι οριακό. Σε μουδιάζει.

Οι αρχισυντάκτες της ομάδας του «Page One» έκαναν μια συνάντηση για να συζητήσουν ιδέες για την κάλυψη του θέματος με το κλείσιμο ενός χρόνου και καθώς φεύγαμε από τη συνάντηση βρίσκω τον εαυτό μου να αναρωτιέται: πώς είναι να το περνάει κανείς αυτό;

Είναι το ίδιο όπως το 2008, όταν είχα απολυθεί και οι άσχημες ειδήσεις έπαιζαν αδιάκοπα; Μιλούσαμε για τις θέσεις εργασίας και για χρήματα κάθε βράδυ στο δείπνο, σχεδόν ξεχνώντας πως θα μπορούσαν αυτά να στεναχωρούν την κόρη μου. Και τα σαββατοκύριακα, ήταν τα χειρότερα. Προσπαθούσα να αρνηθώ το φόβο που είχα, από ένα μόνιμο πιάσιμο στο σβέρκο μου και το σφίξιμο από το άγχος στο θώρακά μου. Το ίδιο νιώθει και μια οικογένεια στην Ελλάδα; Στην Ισπανία; Γύρισα πίσω και ακολούθησα τον Mike Allen, τον συντάκτη της «Page One», στο γραφείο του και έριξα την ιδέα να αφηγηθούμε την κρίση μέσα από τις οικογένειες της Ευρωζώνης, εξετάζοντας αρχικά τα δεδομένα, βρίσκοντας δημογραφικά στοιχεία για να αντιληφθούμε τι κάνει κάθε οικογένεια και έπειτα να το καλύψουμε με φωτογραφίες και συνεντεύξεις, καταγραφή των απόψεων κάθε ηλικίας. Θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε μια όμορφη προσωπογραφία, τις απόψεις - και τα δεδομένα. Πίσω στο γραφείο μου, έγραψα μια περίληψη και ζωγράφισα ένα λογότυπο.

Figure 3. Η Κατάρρευση της Ευρωζώνης: σύνοψη (Wall Street Journal)

Για τις επόμενες τρεις εβδομάδες κυνηγούσα αριθμούς: μετρήσεις γάμων, θανάτων, το μέγεθος της οικογένειας, και δαπάνες για την υγεία. Βρήκα πληροφορίες για τις συνθήκες διαβίωσης και τα ποσοστά διαζυγίων, έψαξα έρευνες για την ευημερία και τα ποσοστά αποταμίευσης. Έψαξα τμήματα εθνικών στατιστικών, κάλεσα το γραφείο πληθυσμού των Ηνωμένων Εθνών, την IMF, Eurostat, και τον OECD μέχρι που βρήκα ένα οικονομολόγο που είχε περάσει την καριέρα του ανιχνεύοντας οικογένειες. Με οδήγησε σε μία ερευνήτρια σχετική με τη σύνθεση της οικογένειας. Μου υπέδειξε ορισμένα επίσημα επεξηγηματικά έγγραφά για το θέμα μου.

Με τον αρχισυντάκτη μου, Sam Enriquez,περιορίσαμε τις χώρες. Συγκεντρώσαμε μια ομάδα να συζητήσουμε την οπτική προσέγγιση και ποιοι δημοσιογράφοι θα μπορούσαν να παραδώσουν λέξεις, ήχο και θέμα. Ο Matt Craig, αρχισυντάκτης φωτογραφίας της «Page One», όρισε τη δουλειά και βρήκε τους φωτογράφους.

Ο Matt Murray, ο Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος για παγκόσμια κάλυψη, έστειλε ένα σημείωμα στο γραφείο των αρχισυντακτών ζητώντας τη βοήθεια των δημοσιογράφων. (Αυτό ήταν σημαντικό: η έγκριση ήταν από ανώτερο.)

Αλλά αρχικά ασχοληθήκαμε από τα δεδομένα. Τα πρωινά, έκανα εξαγωγή των δεδομένων σε υπολογιστικά φύλλα και έφτιαχνα διαγράμματα για να δούμε τις τάσεις: συρρίκνωση των οικονομιών, απώλεια των συντάξεων, μητέρες που αναγκάζονται να επιστρέψουν στην εργασία, δαπάνες για την υγεία μαζί με το δημόσιο χρέος και την ανεργία. Το απόγευμα μπορούσα να εξετάσω τα δεδομένα αυτά σε ομάδες, αντιπαραθέτοντας τις χώρες τη μία με την άλλη και βρίσκοντας τα θέματα.

Το έκανα αυτό για μια εβδομάδα ώσπου χάθηκα και άρχισα να αμφιβάλλω για τον εαυτό μου. Ίσως αυτή ήταν η λάθος προσέγγιση. Ίσως δεν αφορούσε τις χώρες, αλλά τους γονείς, τα παιδιά και τους παππούδες. Τα δεδομένα μεγάλωναν.

Και συρρικνώθηκαν. Κάποιες φορές ξόδεψα ώρες συλλέγοντας πληροφορίες μόνο για να ανακαλύψω ότι δεν μου έλεγαν απολύτως τίποτα. Αυτό σήμαινε ότι είχα ψάξει εντελώς λάθος σειρά δεδομένων. Μερικές φορές τα δεδομένα ήταν τόσο παλιά.

Figure 4. Η διαδικασία της κρίσης της χρηστικότητας ενός συνόλου δεδομένων μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρονοβόρα εργασία (Sarah Slobin)

Και τότε τα δεδομένα αυξάνονταν πάλι, καθώς αντιλαμβανόμουν ότι είχα ακόμα ερωτήσεις, και δεν καταλάβαινα τις οικογένειες.

Έπρεπε να το παρακολουθήσω, να το διαμορφώσω. Έτσι, έκανα μια γρήγορη σειρά από γραφικά στο πρόγραμμα Illustrator και ξεκίνησα να τα τακτοποιώ και να τα επεξεργάζομαι.

Καθώς τα διαγράμματα εμφανίζονταν, έκανα μια συνεκτική εικόνα για τις οικογένειες.

Figure 5. Γραφική απεικόνιση: παρουσιάζει τις κρυμμένες τάσεις και τα μοτίβα στα σύνολα των δεδομένων (Sarah Slobin)
Figure 6. Οι αριθμοί αντιπροσωπεύουν ανθρώπους : η αξία των δεδομένων έγκειται στις προσωπικές ιστορίες που αντιπροσωπεύουν (Wall Street Journal)

Ξεκινήσαμε. Κάλεσα κάθε δημοσιογράφο. Τους έστειλα τα διαγράμματα, τον ευρύ βαθμό έντασης και μια ανοιχτή πρόσκληση να ανακαλύψουν ιστορίες που θα ένιωθαν ότι ήταν ουσιαστικές, οι οποίες θα μπορούσαν να φέρουν την κρίση πιο κοντά στους αναγνώστες. Χρειαζόμασταν μια μικρή οικογένεια από το Άμστερνταμ, και μεγαλύτερες από Ισπανία και Ιταλία. Θέλαμε να ακούσουμε όλες τις ηλικίες για να δούμε πώς μια προσωπική ιστορία διαμορφώνει απαντήσεις.

Από δω και στο εξής, θα ήμουν ξύπνιος νωρίς το πρωί για να ελέγξω τα emails και να είμαι προσεκτικός με τη διαφορά ώρας μεταξύ των χωρών. Οι δημοσιογράφοι επέστρεφαν με υπέροχα θέματα, περιλήψεις, και εκπλήξεις που δεν είχα προβλέψει.

Για φωτογράφηση, ξέραμε ότι θέλαμε πορτρέτα των γενεών. Το όραμα του Matt ήταν να έχει τους φωτογράφους του να παρακολουθούν τη ζωή κάθε μέλους της οικογένειας κατά τη διάρκεια της ημέρας. Επέλεξε φωτορεπόρτερ (visual journalists) οι οποίοι είχαν γυρίσει τον κόσμο, καλύπτοντας ειδήσεις και πολέμους ακόμα. Ο Matt ήθελε κάθε τελευταίο πλάνο να τελειώνει στο τραπέζι, την ώρα του δείπνου. Ο Sam πρότεινε να περιλαμβάνεται στο πλάνο και το μενού.

Στο σημείο αυτό το ζήτημα ήταν να περιμένουμε να δούμε τι θα μας έλεγαν οι φωτογραφίες. Περιμένοντας να δούμε τι είχαν πει οι οικογένειες. Σχεδιάσαμε μια πιο διαδραστική άποψη. Έκλεψα μια παλέτα από το μυθιστόρημα του Tintin, δουλέψαμε μέσα από την αλληλεπίδραση. Και όταν ήταν όλα μαζί και είχαμε τα «storyboards», προσθέσαμε πίσω κάποια (όχι πολλά αλλά κάποια) από τα αρχικά διαγράμματα. Τόσα ώστε να χαρακτηρίζουν κάθε ιστορία, τόσα ώστε να κάνουν πιο σκληρό το θέμα μας. Τα δεδομένα γίνονταν μια παύση στην ιστορία μας, ένας τρόπος για να «αλλάξουμε ταχύτητα».

Figure 7. Η ζωή στη Ευρωζώνη (Wall Street Journal)

Στο τέλος, τα δεδομένα ήταν οι άνθρωποι. Ήταν οι φωτογραφίες και οι ιστορίες. Ήταν αυτό που πλαισιώνει κάθε αφήγηση και οδηγεί στην ένταση μεταξύ των χωρών.

Μέχρι τη στιγμή που δημοσιεύσαμε, ακριβώς πριν την πρωτοχρονιά καθώς ήμασταν όλοι σκεπτικοί για το τι βρισκόταν στον ορίζοντα, ήξερα όλα τα μέλη των οικογενειών με το όνομά τους. Ακόμα αναρωτιέμαι πώς είναι σήμερα. Και αν αυτό δεν μοιάζει σαν έργο δεδομένων, εγώ είμαι μια χαρά με αυτό. Επειδή αυτές οι στιγμές, που τεκμηριώνονται στο «Life in the Eurozone», αυτές οι ιστορίες που κάθεστε για ένα γεύμα και συζητάτε για τη δουλειά και τη ζωή με την οικογένειά σας ήταν κάτι που μπορούσαμε να το μοιραστούμε με τους αναγνώστες μας. Η κατανόηση των δεδομένων ήταν αυτό που το κατέστησε δυνατό.

Sarah Slobin, Wall Street Journal